เด็กที่เกิดจากการสมรสเป็นโมฆะ
การเป็นมารดากับบุตร ไม่มีปัญหา เด็กถือว่าเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายของหญิงเสมอ ไม่ว่ากรณีใดๆ ทั้งสิ้นแต่สำหรับในด้านการเป็นบิดากับบุตรนั้น เป็นเรื่องพิสูจน์ได้ยาก กฎหมายจึงต้องวางข้อสันนิษฐานไว้ว่า ใครจะเป็นบิดาของเด็ก ซึ่งข้อสันนิษฐานที่กฎหมายวางไว้เป็นข้อสันนิษฐานไม่เด็ดขาด สามารถนำสืบโต้แย้งได้
การเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของชาย
เด็กที่เกิดระหว่างสมรส
“เด็กที่เกิดในขณะที่หญิงเป็นภรรยาชาย” ตามกฏหมายนั้น ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1536 ให้สันนิษฐานว่าเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายของชายผู้เป็นสามี ข้อสันนิษฐานนี้ยังใช้ต่อไปถึงเด็กที่เกิดแก่หญิงหม้ายภายใน 310 วันหลังจากชายผู้เป็นสามีตาย หย่า หรือศาลพิพากษาให้เพิกถอนการสมรสกับหญิงด้วย เด็กที่เกิดในระหว่างที่สามีภรรยาแยกกันอยู่ตามคำสั่งศาล หรือตกลงแยกกันอยู่ หรือทิ้งร้างกัน ต้องถือว่าเป็นเด็กที่เกิดระหว่างสมรสจึงต้องด้วยข้อสันนิษฐานว่า เป็นบุตรชอบด้วยกฎหมายของชายผู้เป็นสามีของหญิง เด็กเกิดจากการผสมเทียมไม่ว่าจะเป็นการผสมเทียมในมดลูก หรือผสมเทียมนอกมดลูก ตามกรรมวิธีเด็กหลอดแก้วโดยหญิงผู้ให้กำเนิดหรือขายของหญิงอื่นก็ ตามเด็กถือว่าเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของหญิง ผู้ที่ให้กำเนิดหากหญิงผู้ให้กำเนิดมีสามีก็ถือว่าเป็นเด็กที่เกิดระหว่างการสมรสจึงเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของสามีด้วยแม้จะเป็นการผสมเทียมโดยใช้อสุจิของชายอื่นก็ตาม
กรณีหญิงกับหญิงจดทะเบียนหุ้นส่วนทางแพ่งหรือคู่ชีวิตโดยสมบูรณ์ตามกฏหมายต่างประเทศ ที่ยอมให้จดทะเบียนได้หากมาอยู่เมืองไทย หญิงตั้งครรภ์โดยการผสมเทียมและคลอดบุตรออกมา ถือว่าเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของหญิงที่ตั้งครรภ์ตามหลักทั่วไปหญิงที่เป็นคู่ชีวิตไม่ถือว่าเป็นมารดา เพราะไม่ใช่การสมรสตามกฎหมายไทย
เด็กที่เกิดจากการสมรสเป็นโมฆะ
(1) กรณีการสมรสซ้อน
ก. หญิงทำการสมรสซ้อน ในกรณีที่ทำการสมรสซ้อนกับสามีคนที่สอง การสมรสครั้งที่สองดังกล่าวเป็นโมฆะหากหญิงคลอดบุตรออกมา ตามมาตรา 1538 วางข้อสันนิษฐานไว้ว่า บทที่เกิดมานี้ให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่าเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมาย ของสามีคนที่สอง ไม่ว่าบุตรจะเกิดในช่วงเวลาใด อย่างไรก็ดี สามีคนที่สอง อาจจะหักล้างโดยการฟ้องคดีไม่รับเด็กเป็นบุตรของตนได้ ตามมาตรา 1539 เมื่อศาลได้มีคำพิพากษาสิ่งที่สุด แสดงว่าเด็กมิใช่บุตรชอบด้วยกฎหมายสามีคนที่สองแล้ว ตามมาตรา 1538 วรรคสองตอนท้าย ให้สันนิษฐานว่าเด็กเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของสามีคนที่หนึ่ง
ข. ชายสมรสซ้อน การที่ชายจดทะเบียนสมรสกับภริยาคนสอง หรือกว่านั้นขึ้นไป การสมรสระหว่างชายกับหญิงคนที่สองและคนต่อๆไปเป็นโมฆะ แต่บุตรที่เกิดจากภรรยาคนที่สอง และภรรยาคนต่อๆไป ก็ต้องด้วยข้อสันนิษฐานว่าเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของสามีตามมาตรา 1538 วรรคหนึ่ง และถือว่าเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของภรรยาคนที่สองหรือภรรยาคนที่สามได้ให้กำเนิดบุตรนั้นด้วย
(2) กรณีอื่นนอกจากการสมรสซ้อน
ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1536 วรรคสอง ได้กำหนดข้อสันนิษฐานไว้ว่า เด็กที่เกิดจากการสมรสที่เป็นโมฆะ เป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมายของชายผู้เป็นสามี และข้อสันนิษฐานที่ว่าเด็กเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของชายผู้เป็นสามีนี้ ใช้ได้ตลอดมาจนกระทั่งระยะเวลา 310 วัน นับแต่วันที่มีคำพิพากษาถึงที่สุดและแสดงว่าการสมรสเป็นโมฆะ เช่น ชายวิกลจริต สมรสกับหญิงปกติ แล้วบุตรเกิดขึ้นมาบุตรที่เกิดมานี้ต้องสันนิษฐานว่าด้วยเป็นบุตรของชายวิกลจริต และถือว่าเป็นบุตรของภรรยาตามปกติด้วย
(3) เด็กที่เกิดจากการสมรสเป็นโมฆียะ
เด็กที่เกิดจากการสมรสที่เป็นโมฆียะ เพราะสำคัญผิดตัวคู่สมรส โดยถูกกลฉ้อฉล หรือถูกข่มขู่นั้น แม้ต่อมาภายหลังศาลจะได้มีคำพิพากษาให้เพิกถอนการสมรสดังกล่าวก็ตาม คำพิพากษาดังกล่าวไม่มีผลกระทบกระเทือนถึงการเป็นบุตรชอบด้วยกฎหมาย เด็กยังถือว่าเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของชายและหญิงอยู่ตามเดิมตามที่บัญญัติไว้ในมาตรา 1560
(4) เด็กที่เกิดจากหญิงหม้าย
ซึ่งทำการสมรสใหม่ในเวลาไม่เกิน 310 วัน นับแต่วันที่ขาดจากการสมรสเดิม การที่หญิงไม่ทำการสมรสใหม่โดยมิได้รอให้ระยะเวลาผ่านไปไม่น้อยกว่า 310 วันนับแต่วันขาดจากการสมรสเดิมนั้น การสมรสดังกล่าวสมบูรณ์ทุกประการ และในเรื่องนี้มาตรา 1537 บัญญัติไว้ว่า แม้หญิงหม้ายจะได้คลอดบุตรภายใน 310 วันนับแต่วันขาดจากการสมรสกับสามีคนเดิมก็ตาม ก็ให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่า เด็กนั้นเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของชายผู้เป็นสามีคนใหม่ อย่างไรก็ดีชายผู้เป็นสามีคนใหม่ อาจฟ้องคดีไม่รับเด็กเป็นบุตรของตนได้หากตนไม่ได้เป็นบิดาของเด็กที่แท้จริง
(5) เด็กที่เกิดจากหญิงที่ไม่ได้สมรสกับชาย
เด็กที่เกิดขึ้นถือว่าเป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมายของหญิงแต่เพียงผู้เดียวเท่านั้น เว้นแต่จะมีกฎหมายบัญญัติไว้เป็นอย่างอื่น ทั้งนี้ตามที่บัญญัติไว้ในมาตรา 1546 นอกจากนี้กรณีเด็กหลอดแก้ว ที่เอาไข่ของหญิงอื่นและน้ำอสุจิของชายมาผสมกันในหลอดแก้ว แล้วฉีดขายที่เกิดจากการปฏิสนธิ และเข้าไปในครรภ์ของหญิง หากหญิงคลอดบุตรที่เกิดจากเด็กหลอดแก้วนี้ ก็ถือว่าเป็นบุตรที่ชอบด้วยกฎหมายของหญิงเช่นกัน
หากท่านไม่ได้รับความเป็นธรรมทางกฎหมาย ติดต่อ สำนักงานกฎหมาย อุดมคดี ที่
เบอร์ 082-583-8658
Line : @Udomkadee
Fanpage : https://www.facebook.com/UDOMKADEE